Th8
Trong tất cả các hoạt động về sân khấu (ca nhạc,kịch v,v), âm thanh và ánh sáng là những lĩnh vực không thể thiếu được, nó hòa nhập vào chương trình như xương sống và kịch bản là linh hồn của buổi biểu diễn vậy. Muốn làm âm thanh hay bạn phải hiểu rõ bản chất của nó, nắm được các đặc tính cơ bản. Khi đó bạn sẽ hiểu thế nào là âm thanh hay và nắm được những tiêu chuẩn cần thiết, đến lúc đó bạn sẽ khai thác được tối ưu hiệu quả của các thiết bị âm thanh và sẽ đưa ra được một hệ thống âm thanh tốt làm cho bạn và khán thính giả hài lòng. Với những kiến thức hạn hẹp của mình Quang Chung xin chia sẻ với các bạn những kiến thức căn bản về âm thanh :
1. ÂM THANH LÀ GÌ?
Âm thanh thực ra là một hiện tượng vật lý đơn giản được tạo ra bởi sự rung động của vật thể, và sự rung động đó lan truyền qua một môi trường trung gian đến tai người nghe.
Ví dụ: Một sợi dây đàn rung động, nó tác động lên các phân tử không khí ở gần đó và buộc chúng phải dao động. Nếu như các dao động này xảy ra hàng chục và hàng trăm ngàn lần trong một giây thì lớp không khí chịu tác động đó sẽ có tính đàn hồi, nhờ độ đàn hồi này lại đẩy các phân tử tiếp theo… kết quả là tạo ra song nén không khí. Khi dây đàn chuyển động ngược lại, sự nén được thay đổi bằng sự giãn, sau đó lại bị nén và cứ tiếp tục lặp đi lặp lại. Môi trường đàn hồi sẽ truyền các sóng nén và giãn từ đoạn này đến đoạn kia và đến tai người nghe.
Như vậy nếu không có môi trường lan truyền thì sẽ không có âm thanh.
Ví dụ: Trong chân không sẽ không có âm thanh.
2. TỐC ĐỘ ÂM THANH:
– Là tốc độ lan truyền của sóng âm qua môi trường.
– Tốc độ âm thanh phụ thuộc vào môi trường mà trong đó sóng âm lan truyền.
– Đơn vị đo tốc độ âm thanh là: m/s
Ví dụ: Trong Không khí: 344 m/s = 880 km/h
Nước: 1480 m/s
Gỗ mềm: 3350 m/s
Kính: 5200 m/s
Nhôm: 5150 m/s
– Tốc độ âm thanh trong không khí hoàn toàn không phụ thuộc vào tần số dao động (là tần số dao động của vật thể trong một giây) tức là nếu dao động 20 lần/s hay 20.000 lần/s thì tốc độ đo lan truyền cũng như nhau.
3 .CƯỜNG ĐỘ ÂM THANH:
– Cường độ âm thanh là độ to, nhỏ, mạnh, nhẹ của âm thanh.
– Đơn vị đo cường độ âm thanh tính bằng Oát (W) hoặc Đềxiben (dB).
– Công thức chuyển đổi của 2 loại đơn vị đo này là:
Đềxiben = logarit Oát
dB = LogW
Ví dụ: 1 W = 10 0 log 1 W = log10 0 = 0 Bel = 0 DB
10W = 10 1 log 1 0W = log10 1 = 1 Bel = 10 DB
100W = 102 log 1 00W = log10 2 = 2 Bel = 20 DB
1000W = 103 log 1 000W = log 10 3 = 3 Bel = 30 DB
4. TRƯỜNG ĐỘ ÂM THANH ( Hay còn gọi là trường âm )
Trường độ âm thanh là độ ngân dài hoặc ngắn của âm thanh và được tính bằng thời gian ngân với đơn vị đo là giây (second) hoặc mili giây (ms)
1s = 1000ms
5. CAO ĐỘ ÂM THANH:
Cao độ âm thanh là độ cao thấp của âm thanh được tính bằng tần số (Ferquency) với đơn vị đo là Hec (Hz) hoặc các bội số của Hec là Kilo Hec (KHz) và Mêga Hec (MHz).
1KHz = 1 000Hz
1MHz = 1 000 000Hz
6. ÂM SẮC:
Âm sắc là sắc thái của âm thanh tạo nên sự khác nhau mang tính đặc trưng của các nguồn âm mặc dù có cao độ giống nhau.
Ví dụ: Cùng một nốt mi nhưng tiếng Ghita nghe khác tiếng Piano hoặc nghe khác tiếng Sáo trúc hoặc cùng một câu hát với cao độ giống nhau nhưng người khác nhau hát vẫn khác nhau. Sở dĩ có sự khác nhau này là vì ngoài tần số chuẩn của các nguồn âm thì mỗi nguồn âm có các tần số phụ khác nhau đi kèm theo gọi là các hài âm hoặc là hoạ âm.
7. PHẢN XẠ – KHÚC XẠ – CÔNG HƯỞNG:
Vì âm thanh là một dạng sóng âm lan truyền nên cũng tuân theo các định luật phản xạ và khúc xạ như ánh sáng vậy.
– Góc đến bằng góc phản xạ
Qua mỗi lần phản xạ hay khúc xạ, sóng âm đều bị suy giảm về cường độ. Độ suy giảm nhiều hay ít tuỳ thuộc vào môi trường và vật liệu mà sóng âm va đập.
Để giảm tối thiểu sự phản xạ của sóng âm, chúng ta phải sử dụng các vật liệu có độ suy giảm lớn hơn hoặc sử dụng mặt tường gồ ghề. Trong các Hội trường kín phải đặt loa sao cho sóng âm chịu va đập nhiều lần để có thể được suy giảm tối đa trước khi trở lại tai người nghe lần thứ 2, như vậy sẽ giảm được tiếng dội.
Sự cộng hưởng của âm thanh phụ thuộc vào các khoảng cách va đập của sóng âm và tần số của âm thanh. Khi khoảng cách va đập trùng với bước sóng hoặc bằng một tỷ số chẳn của bước sóng sẽ tạo nên sự cộng hướng tốt nhất. Như vậy, khi tần số càng thấp thì buồng cộng hưởng càng lớn và khi tần số càng cao thi khoảng cách cộng hưởng càng nhỏ.
8. NHỮNG KINH NGHIỆM THỰC TẾ TRONG VIỆC THIẾT KẾ HỆ THỐNG ÂM THANH ĐƯỢC HAY :
Từ các đặc tính cơ bản của âm thanh khi chúng ta thiết kế các hệ thống âm thanh cho mình hoặc nhận xét về chất lượng âm thanh của một hệ thống nào đó nên đáp ứng các tiêu chuẩn sau:
1. Độ lớn (đảm bảo đủ công suất tuỳ theo địa hình, số người nghe, loại nhạc);
2. Độ đồng đều của dải tần (đảm bảo độ đồng đều tiếng Low, tiếng Mid và tiếng High);
3. Độ hài hòa (tỷ lệ cân đối giữa tiếng ca với tiếng nhạc và giữa các nhạc cụ với nhau);
4. Độ ngọt ngào (âm thanh dịu dàng không khô, không rát, tiếng Verb và Echo vừa đủ);
5. Đô rõ nét (nghe rõ lời không bị dội, không bị nhòe,..);
6. Độ trung thực (không méo, không bể tiếng, đảm bảo âm sắc của từng giọng ca, từng loại nhạc cụ,..).
9. Kinh nghiệm chống dội khi đặt loa trong nhà hay trong hội trường như sau :
1. Không để mặt loa song song với mặt tường phía đối diện (có thể để theo hình nan quạt hoặc treo miễn sao các loa không cùng hướng về một hướng);
2. Các loa có độ nhạy cao hoặc công suất lớn nên hướng vào các góc có đường đi âm thanh xa nhất;
3. Các loa Sub nên cách mặt đất một khoàng cách tối thiểu (30cm), nếu để sát nên kê ngửa lên một góc khoảng 15o
4. Nếu có điều kiện nên mở các cửa sổ của hội trường hoặc treo rèm;
– Đối với các sân khấu quá rộng hoặc quá dài
Khi gặp các sân khấu quá lớn hoặc hội trường quá dài buộc chúng ta phải để thêm các cột loa phía sau. Nên sử dụng thiết bị Delay line (tạo trễ cho cột loa phía sau) làm cho âm thanh đồng đều trên toàn sân. Khi đó, các cột loa phía sau chúng ta không cần loa Sub nhiều. Việc hiệu chỉnh bộ Delay line sẽ làm cộng hưởng giữa tiếng trầm của các loa Sub cột loa đầu với các loa Full của cột loa phía sau. Thời gian Delay sẽ được tính bằng công thức:
T = C x K
Với C: tốc độ âm thanh
K: khoảng cách giữa 2 cột loa trước và sau
Trên đây là nhưng khái niệm và điều cần biết về thiết bị âm thanh. Quang Chung chúc mọi người có được thêm nhiều kiến thức bổ ích, nếu còn thắc mắc thì hãy để lại bình luận bên dưới.
Theo quangchung.com
Còn Các Bạn Thì Sao Hãy cho ý kiến và góp ý nhé
