Th4
Trong lĩnh vực tự động hóa nhà máy, các thiết bị điều khiển công nghiệp như PLC, bộ đếm, thiết bị kiểm soát nhiệt độ và vận hành ở điện áp, dòng điện tương đối thấp. Tuy nhiên khi tín hiệu đầu ra của các thiết bị này được kết nối với thiết bị trong nhà máy thường sẽ cần mức điện lớn hơn. Như vậy cần có sự chuyển mạch lượng điện lớn hơn theo “lệnh” và rơ le điện có thể giúp ta thực hiện chức năng này.
Bài viết này mình sẽ giới thiệu đến các bạn những thông tin liên quan về chúng như khái niệm về relay ? Cấu tạo ? Chức năng của relay ?
Nguyên lý hoạt động của nó ? Cách thức ứng dụng trong thực tế cũng như các thông tin liên quan khác. Từ đó chúng ta sẽ có thêm một cái nhìn tổng quan về loại thiết bị này.
Relay là gì?
Relay là một công tắc điện từ được vận hành bởi một dòng điện tương đối nhỏ có thể bật hoặc tắt một dòng điện lớn hơn nhiều. Trái tim của relay là một nam châm điện (một cuộn dây trở thành một nam châm tạm thời khi dòng điện chạy qua nó). Bạn có thể nghĩ về relay như một loại đòn bẩy điện: Khi bật nó bằng một dòng điện nhỏ và nó bật (“đòn bẩy”) một thiết bị khác sử dụng dòng điện lớn hơn nhiều.
Cấu tạo của Relay là gì?
Relay [ rơ-le ] bao gồm 3 khổi cơ bản.
– Khối tiếp thu (cơ cấu tiếp thu): Có nhiệm vụ tiếp nhận tín hiệu đầu vào và sau đó biến nó thành đại lượng cần thiết cung cấp tín hiệu phù hợp cho khối trung gian.
– Khối trung gian (cơ cấu trung gian): Tiếp nhận thông tin từ khối tiếp thu và biến đối nó thành đại lượng cần thiết cho rơ le tác động
– Khối chấp hành (cơ cấu chấp hành): làm nhiệm vụ phát tín hiệu cho mạch điều khiển.
Các loại relay trên thị trường:
Theo mình được biết thì trên thị trường hiện nay sẽ có hai dạng relay là module rơ-le đóng ở mức thấp (nối cực âm vào chân tín hiệu rơ-le sẽ đóng) và module rơ-le đóng ở mức cao (nối cực dương vào chân tín hiệu rơ-le sẽ đóng). Nếu chúng ta so sánh giữa 2 module rơ-le có cùng thông số kỹ thuật thì hầu hết mọi linh kiện của nó đều giống nhau, chỉ khác nhau ở chỗ cái transistor của mỗi module. Chính vì bộ phận transistor này nên ta mới có được 2 loại module rơ-le (có 2 loại transistor là NPN – kích ở mức cao, và PNP – kích ở mức thấp).
Cách xác định trạng thái của 1 Relay là gì?
Vấn đề được đặt ra ở đây là làm sao chúng ta có thể xác định được cái rờ – le mà chúng ta đang cầm trên tay là dạng nào. Và để giải quyết vấn đề này mình sẽ đề xuất cho các bạn một số cách thức khá thú vị nhưng hiệu quả như sau:
- Cách 1: hỏi người cung cấp relay (rơ – le), đây là cách phổ biến nhất và nhanh nhất nếu chúng ta không có thời gian.
- Cách 2: kiểm tra bằng cách cấp nguồn vào các chân điều khiển của module relay (cách này dùng như thế nào thì khi đến phần sử dụng sẽ rõ nhé)
- Cách 3: không biết thì tra google, nói có vẻ đùa nhưng thực chất thì đúng vậy đấy các bạn. Có thể thử tìm kiếm trên google model relay của các bạn đang dùng xem nó thuộc loại gì nhé. Nếu nó thuộc dạng NPN là module mức cao và ngược lại PNP thì rơ – le đó thuộc mức thấp.
Các thông số thường thấy của bộ module relay là gì ?
Các thông số của module rơ – le cũng chính là các thông số của hai bộ phận cấu thành nên chúng là rơ – le và transistor. Cụ thể thì chúng sẽ có các thông số như sau:
Hiệu điện thế kích tối ưu:
Thông số này khá quan trọng vì nó sẽ quyết định đến chuyện cái relay của các bạn có sử dụng được hay không. Chẳng hạn như bạn cần một module relay sẽ làm nhiệm vụ bật tắt một bóng đèn có điện áp 220V khi trời tối từ một cảm biến ánh sáng hoạt động ở mức 5 -12V. Lúc này thì bạn bảo họ bán loại module relay 5V (5 volt) hoặc module relay 12V (12 volt) kích ở mức cao. Có như thế thì mới hoạt động tốt được nhé.
Ứng Dụng Của Relay [ rơ-le ]
Có rất nhiều chức năng mà ta có thể kể đến. Sau đây chúng ta sẽ cùng nhắc đến một số chức năng cơ bản nhất của rơ le nhé
– Cách li các mạch điều khiển khỏi mạch tải hay mạch được cấp điện AC khỏi mạch cấp điện DC
– Chuyển mạch nhiều dòng điện hoặc điện áp sang các tải khác nhau sử dụng một tín hiệu điều khiển
– Giám sát các hệ thống an toàn công nghiệp và ngắt điện máy móc nếu đảm bảo độ an toàn
– Có thể sử dụng một vài rơ le để cung cấp các chức năng đơn giản như AND, NOT, OR cho điều khiển tuần tự hoặc khóa liên động an toàn
Nguyên Tắc Vận Hành Của Relay [ rơ-le ]
Trong khi vận hành có một số bước cơ bản xảy ra khi rơ le cơ điện được cấp điện hay ngắt điện – Điện được cung cấp cho cuộn dây tạo ra từ trường – Từ trường được chuyển thành lực cơ học bằng cách hút phần ứng – Phần ứng động đóng/mở một hoặc nhiều tiếp điểm điện – Các tiếp điểm cho phép chuyển mạch điện sang tải như động cơ, bóng đèn,… – Sau khi điện áp cuộn bị loại bỏ từ trường biến mất các tiếp điểm tách ra và trở về vị trí bình thường – Các tiếp điểm có thể thường đóng hoặc thường mở
Trên đây là một số thông tin và kiến thức cơ bản về relay là gì ? Hy vọng nó sẽ cần thiết cho những bạn đang cần tìm hiểu. Vì là kiến thức cá nhân và thu thập được trên các trang mạng nên không thể tránh khỏi sai sót, rất mong được sự đóng góp của các bạn để bài viết được hoàn hảo hơn.
